KIKIRDAK HÜCRE KÜLTÜRÜ
Kıkırdak Yenileme Tedavisi; Kıkırdak dokusu, kendini yenileyebilme yeteneği kısıtlı olan bir doku olduğundan, zaman içinde yaşlanma ile ortadan kalktıklarında yerlerini fibrosit dediğimiz kıkırdak hücre işlevi göremeyen hücrelere bırakırlar.
Oysa kıkırdak yapısını oluşturan kıkırdak hücresi "Kondrosit" tir. Görevi kayganlığı sağlamak ve eklem yüzeyini pürüzsüz hale getirmektir. Bu işlev için hücre mekanik olarak matriks denilen kollajen bağ dokusu içinde lakuna dediğimiz odacıklarda yerleşir.
Kimyasal görevi ise hem içinde bulunduğu sürekli yenilenebilen matriksi üretmek ve bu yolla kollajen üretimini sağlamak ve en önemlisi eklem sıvısı ile alışverişe girip sıvı dinamiğini düzenleyen maddeleri üretmektir.
Bu açıdan kıkırdak, eklem yapısının temel hücreleridir.
Kıkırdak hasarı bu açıdan bakıldığında eğer matriks seviyesinde bir kayıp ise yani basit bir ezilme ile lakuna içinde korunan kıkırdak hücresi zarar görmedi ise, kıkırdak hasarlı matriksi derhal değiştirip yenisini yapar ve kıkırdak kaybı olamadan atlatılır. Eğer hücre kaybı milimetrik düzeyde ve az ise yeni hücreler oluşturmasa da o bölgeler matriksle kapatılır. Diğer hücreler kaybolan hücrelerin işlevini üstlenecek şekilde gelişebilirler.
Aranacak kıkırdak kaybı 1mm üzerinde ise matriks ile onarım söz konusu olamaz ve fibrositler bölgeye gelerek onarımı yaparlar ancak oluşan kıkırdak yapısı "fibröz" yapıdadır ve kıkırdak dokusu gibi matriks üretmez ve yenilenmelerde kaygan olmayan yapı olarak o bölgede düzensiz bir oluşuma neden olur. Bu durum karşı yüzeyde aşındırıcı olmasına neden olduğundan tercih edilen bir iyileşme yolu değildir.
İşte PRP dediğimiz "zenginleştirilmiş plazma" hücrelerinin oluşturduğu iyileşme şekli böyle bir kıkırdak onarımı sağlar ve aşınmayı sadece yavaşlatır.
Kıkırdağı kıkırdak hücresi ile onarmanın tek yolu bölgeye kıkırdak hücresi getirmektir. Buna kıkırdak transplantasyonu diyoruz. Kendi hücremizi transfer edersek "otolog" başka bir insanın hücresi olursa "allo" başka bir tür canlıdan alırsak (sıır vs) "Ksenogreft" denilir. Allo ve ksenogreftleri hücresel düzeyde uygulamak doku reddi gibi risklere ya da uzun yenilenme zamanı gerektirdiği için sadece matriks düzeyinde antijeni alınmış kristaller kullanıyoruz. Bunlar ekleme enjekte edilen hyaluronik asit örneği verilebilir. Bu maddeler matriksi desteklemek içindir. (viskosuplemantasyon) adı verilir.
Özellikle eklem bölgelerinde oluşan kıkırdak hasarlarının tedavisinde kullanılan "otolog kondrosit transplantasyonu", güvenli, biyolojik ve etkili bir yöntemdir.
Kıkırdak Yenileme Tedavisi
Otolog Kondrosit için mutlaka kıkırdak hücresine ihtiyaç duyulmaz ancak en kolay ve etik izinleri alınış yöntemdir. Bu yüzden hastanın cerrahi artroskopik yolla kıkırdak hücresi alınmak zorundadır. Kıkırdak hücresi alınıp laboratuvarda Lakuna içinden çıkartılıp çoğalma yeteneği kazandırılır. Bir hafta içinde binlerce hücre üretilir ve aktarıma hazır hale gelebilir. Bu yöntemde elde edilen materyal kıkırdak hücre kültürüdür ve kıkırdak değildir.
Bazı laboratuvarlarda bu hücreler dondurularak saklanabilir. Örnek olarak FloenCell laboratuvar gibi özelleşmiş GPS içeren merkezlerde üretilen kıkırdaklar bu şekilde ameliyathaneye ulaştırılır.
Bu esnada kişiye özgü kondrositlerin üretimi sürdürülür. Yeni elde edilecek kondrosit hücreler dondurularak, istenildiğinde 2. ve 3. doz olarak kullanılmak üzere -196°C’de sıvı azot tanklarında saklanır.
FlorenCell Laboratuvarları’ndan hastaya uygulanmak üzere çıkarılan hücresel ürünler, sıcaklık kaydı yapılan GPS modülü ve bir yazılım ile takip edilebilen taşıma kutularında, en geç 24 saat içerisinde hastaya uygulama yapılacak yere ulaştırılır.
Kondrosit kullanım alanları kıkırdak defektlerini kapatmakta kullanıyoruz. Defektler sadece hücrelerden oluşmadığı için bir matrikse ihtiyaç duyulur ve hücrelerin eklem sıvısına karışmasını engelleyecek bir bariyer şarttır. Laboratuvarda hazırlanan kıkırdak işte böyle bir matriks içine gömülmediyse (kompozit kıkırdak grefti) açık eklem cerrahisi ile kıkırdak defektinin üzerine yerleştirdikten sonra kollajen membran ile kapatıyoruz.