Kas-iskelet sisteminin travma ve deformitelerinin cerrahisi, kas hastalıkları, eklem hastalıkları cerrahi ve tıbbi tedavisi üzerine çalışan cerrahi tıp bilimlerinin bir alt branşıdır.
Ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından icra edilir. Türkiye'de mezuniyet sonrası 5 yıllık bir eğitim sonrasında hasta kabul eden hekimlerin alt branşların tümüne hakim olması gelişen tedavi seçeneklerinin takibinin zorluğu nedeniyle özelleşmeyi gerektirir. Eklem cerrahisi, omuz, diz, çocuk ortopedisi, omurga cerrahı şeklinde tanımlamalara rastlamak olağandır.
İki temel bölüm üzerine yoğunlaşan branşın travmatoloji birimi; genel vücut travmasında travma ekibinin bir parçası olarak çalışmanın yanı sıra, iskelet travmasına bağlı kırıkların düzeltilmesi, çıkıkların yerine konulması işlemlerini hayati fonksiyonları (kafa-göğüs ve batın yaralanması) gözeterek yapar. Bu işlemlerin sonunda bireyin eski hayat kalitesi ve fonksiyonlarına hızla geri dönmesini amaçlanır.
• Kırık ve çıkıkların kapalı tedavisi ve tespiti (alçı-atel-ortez),
• Kırık ve çıkıkların cerrahi tedavisi,
• Travma sonrası rehabilitasyon, travmatoloji biliminin kapsamındadır.
En büyük gelişmesini dünya savaşı yıllarında yapan travma cerrahisinde günümüz modern implant ve tespit yöntemlerinin temelleri atılmıştır. Hollandalı askeri hekim Antonius Mathysen alçılı kırık tespiti (Plaster of Paris cast) 1851 yılında icad ettiğinde yumurta ya da at kanı bulandırılmış, albumin ile sertleşen sağlıksız bandajlar kullanılıyordu. Yine Alman cerrah Gerhard Küntscher birinci dünya savaşında kemik iliği içine yerleştirdiği metal rodlar yardımıyla askerleri kısa sürede cepheye yeniden gönderiyordu. Harborview Tıp Merkezi bu yöntemi kırıkları açmadan kapalı uyguladığında 1970 yılına gelinmişti. Vietnam Savaşı'nda eksternal tespit yöntemleri uygulanırken Rusya'da Gavril Abramovich Ilizarov bisiklet tekerleğinin gergili tellerinden esinlenerek yaptığı fiksatörlerle sadece savaş cerrahisinde değil, deformite cerrahisinde de distraksiyon osteogenezisi tanımlayarak 1950 yılında çığır açtı.
Travmatoloji bu şekilde ilerlerken ikinci temel birim olan Ortopedi tarihsel olarak branşın temelidir. Çocukların ayak, omurga eğriliklerinin düzeltilmesinde modern uygulamaların ilk örneklerini veren Jean Andre Venel, 1870'te başlayan klinik çalışmalar (Orthos-Pedos) tanımlamasını ortaya çıkarmıştır. Yıllar içinde eklem ve onkoloji cerrahisinin gelişmesiyle alt branş özelleşmelerini bünyesine katmıştır.
El Cerrahisi
Omuz ve Dirsek Cerrahisi
Artroskopi ve Artroplasti-Eklem Cerrahisi
Çocuk Ortopedisi
Ayak ve Ayak Bileği Cerrahisi
Omurga Cerrahisi
Kas ve İskelet Onkolojisi
Spor Yaralanmaları cerrahisi
Minimal İnvaziv Omurga Cerrahisi